CHOLESTEROL KHỎE MẠNH LÀM GIẢM NGUY CƠ BỆNH TIM MẠCH

Ngày 25/06/2021

Bạn có thể đã biết rằng cholesterol có liên quan đến bệnh tim và đột quỵ. Nhưng giống như nhiều người, bạn có thể nhầm lẫn về cholesterol, về các loại chất béo khác nhau mà bạn ăn, điều gì xảy ra với chúng trong cơ thể và chúng ảnh hưởng đến tim của bạn như thế nào. 

Các thông tin dưới đây sẽ trả lời những câu hỏi thường gặp nhất về cholesterol.

CHOLESTEROL LÀ GÌ?

Cholesterol là một loại chất béo được tìm thấy trong máu. Cơ thể cần một lượng cholesterol nhất định cho tất cả các tế bào của cơ thể bạn hoạt động và để sản xuất các hormone quan trọng. Tuy nhiên, nếu có quá nhiều cholesterol trong máu, nó sẽ dính vào thành động mạch để tạo thành mảng xơ vữa hoặc mảng bám gọi là xơ cứng động mạch hoặc xơ vữa động mạch, theo thời gian mảng bám phình to động mạch bị thu hẹp dần gây ra các bệnh hiểm nghèo về tim mạch. 

- Nếu một động mạch cung cấp cho cơ tim bị tắc nghẽn hoàn toàn, cơ tim sẽ bị tổn thương. Đây được gọi là một cơn đau tim như nhồi máu cơ tim.

- Nếu một động mạch đến não bị tắc hoàn toàn, nó sẽ làm tổn thương não. Đây được gọi là đột quỵ.

CHOLESTEROL ĐẾN TỪ ĐÂU?

Cholesterol được tạo ra trong cơ thể chủ yếu bởi gan. Cơ thể có thể sản xuất cholesterol cần thiết để thực hiện nhiều chức năng của nó và người khỏe mạnh tim mạch thường duy trì cholesterol trong máu ở mức cân bằng. Tuy nhiên, đôi khi sự cân bằng này bị phá vỡ và làm tăng lượng cholesterol trong máu do các vấn đề di truyền gia đình hoặc do ăn quá nhiều chất béo bão hòa động vật hay một số thực phẩm như trứng, hải sản,... Một số thực phẩm như trứng, gan và động vật có vỏ có chứa cholesterol. Tuy nhiên, lượng cholesterol trong những thực phẩm này không ảnh hưởng nhiều đến lượng cholesterol trong máu của bạn nếu chúng ta ăn thực phẩm trên ở mức độ vừa phải như một phần của chế độ ăn uống đa dạng lành mạnh.

Nếu bạn không có hàm lượng cholesterol trong máu cao, bạn có thể ăn tối đa 7 quả trứng mỗi tuần. Tuy nhiên, nếu bạn đã được chẩn đoán có mức cholesterol cao, bạn chỉ nên ăn không quá 4 quả trứng một tuần.

NHẦM LẪN VỀ CHOLESTEROL?

Mối quan hệ giữa cholesterol và bệnh tim, đột quỵ và các bệnh về mạch máu là rất phức tạp nhưng hãy xem xét cách cholesterol được vận chuyển trong máu.

Có hai loại cholesterol chính: HDL cholesterol (lipoprotein tỷ trọng cao) và LDL cholesterol (lipoprotein tỷ trọng thấp) cần phân biệt và tác dụng của chúng đối với cholesterol và nguyên nhân gây ra các bệnh tim mạch trong cơ thể.

CHẤT BÉO TRUNG TÍNH VÀ CHÚNG ẢNH HƯỞNG NHƯ THẾ NÀO ĐẾN TIM?

Triglyceride là một loại chất béo trung tính được tìm thấy trong máu của bạn. Quá nhiều chất béo trung tính trong máu cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ.

Bất kỳ ai cũng có thể có mức độ cao hơn mức quy định (xem bảng đánh giá mức sức khỏe cholesterol) nếu bạn:

• Thừa cân;

• Uống quá nhiều đồ uống chứa cồn;

• Ăn nhiều thức ăn có đường; hoặc là

• Không hoạt động nhiều.

Do vậy kiểm tra Cholesterol máu là định lượng mức Cholesterol toàn phần, mức HDL cholesterol, mức LDL cholesterol và mức Triglyceride trong máu so với các giá trị chuẩn được xem là khỏe mạnh.

PHÂN BIỆT CÁC CHẤT BÉO VÀ LỢI ÍCH CỦA NÓ ĐỐI VỚI SỨC KHỎE TIM MẠCH

Chất béo trong thực phẩm gồm :

• Chất béo bão hòa;

• Chất béo không bão hòa có thể là chất béo không bão hòa đơn hoặc chất béo không bão hòa đa; và

• Chất béo chuyển hóa

Chất béo không bão hòa đa

Có hai loại chất béo không bão hòa đa chính: chất béo omega 3 và chất béo omega 6. Những chất béo này đôi khi được gọi là chất béo thiết yếu vì cơ thể chúng ta không thể tạo ra chúng và chúng ta phải lấy chúng từ thực phẩm.

Chất béo chuyển hóa

Chất béo chuyển hóa chủ yếu được tìm thấy trong thực phẩm chế biến sẵn như bánh ngọt, bánh quy, bánh ngọt và thực phẩm chiên giòn. Nếu một danh sách các thành phần của thực phẩm chứa các từ "Dầu hydro hóa" hoặc "chất béo hydro hóa", nó có khả năng chứa chất béo chuyển hóa.

Chất béo chuyển hóa làm giảm cholesterol HDL (tốt) của bạn và tăng mức cholesterol LDL có hại trong máu.

Dưới đây là bảng so sánh các loại chất béo, tác dụng khác nhau của chúng

LÀM CÁCH NÀO ĐỂ TRÁNH  CHOLESTEROL MÁU CAO?

• Giảm cân ở mức hợp lý. Thừa cân, có nghĩa là tim của bạn phải làm việc nhiều hơn để bơm máu đi khắp cơ thể.

• Hoạt động thể chất nhiều hơn (aerobic, đi bộ, chạy bộ, đạp xe, bơi lội,...) ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 lần một tuần.

• Học cách thư giãn tránh căng thẳng, kiểm tra huyết áp thường xuyên và kiểm tra  cholesterol máu định kỳ do bác sĩ chỉ định.

• Chế độ ăn uống lành mạnh: Một biện pháp đơn giản ai cũng thực hiện được để giảm cholesterol máu cao là áp dụng một chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng: tăng tiêu thụ trái cây và rau quả (lý tưởng là 5 khẩu phần hoặc nhiều hơn mỗi ngày), ưu tiên thực phẩm giàu omega-3 (cá ngừ, cá hồi, các loại hạt,...) và omega-6 (bơ, dầu ô liu,...) và tránh những thực phẩm giàu chất béo bão hòa (thịt nguội, bánh ngọt, nước ngọt, pho mát và thịt béo, các bữa ăn chế biến sẵn,...) và chất béo chuyển hóa, giảm lượng calo và hạn chế muối trong chế biến và trong bữa ăn. Sử dụng các cách nấu ăn lành mạnh ít chất béo, như nướng hoặc nướng bằng lò, thay vì chiên. Nhất là tránh thuốc lá và rượu.

Tuy nhiên, thực phẩm làm giảm cholesterol không thích hợp cho trẻ em dưới 5 tuổi hoặc cho bà mẹ mang thai hoặc đang cho con bú.

Thực phẩm giảm cholesterol không phải là sự thay thế cho thuốc giảm cholesterol do bác sĩ kê đơn và  lối sống lành mạnh.

Nếu bạn đang dùng thuốc điều trị cholesterol cao, điều quan trọng là bạn không thay thế thuốc bằng các sản phẩm này và vẫn có một chế độ ăn uống lành mạnh để giảm nguy cơ mắc bệnh.

Austrapharm VN

Nguồn tham khảo:

https://irishheart.ie/wp-content/uploads/2017/01/a_healthy_cholesterol_2011__final.pdf