BỆNH MỠ MÁU CAO HAY TĂNG CHOLESTEROL MÁU

Ngày 28/04/2021

Cholesterol là chất béo cần thiết để cơ thể hoạt động bình thường. Nhưng khi hàm lượng cholesterol “xấu” trong máu vượt quá mức cho phép, chính sức khỏe của bạn đang gặp nguy hiểm. Trên thực tế, tăng cholesterol máu làm tăng nguy cơ mắc bệnh mỡ máu cao và tim mạch, do đó cần phải hiểu biết về căn bệnh để có biện pháp điều trị kịp thời và áp dụng một lối sống cũng như chế độ ăn lành mạnh để ngăn ngừa bệnh tật. 

MÔ TẢ BỆNH MỠ MÁU CAO HAY TĂNG CHOLESTEROL MÁU 

Phân tử Chlesterol 

Tăng cholesterol máu là một bệnh rối loạn chuyển hóa đặc trưng bởi nồng độ cholesterol trong máu cao hơn mức trung bình. Cholesterol là một phần của chất béo lưu thông trong máu và trong cơ thể, rất cần thiết cho hoạt động bình thường của cơ thể. Nhưng hãy cẩn thận, có cholesterol "tốt" (HDL) và cholesterol "xấu" (LDL). Lượng cholesterol "xấu" trong máu quá cao trong vài năm có thể gây nguy hiểm cho hệ tim mạch. Điều này là do khi gan sản xuất quá nhiều cholesterol hoặc khi chế độ ăn quá nhiều chất béo, cholesterol dư thừa có thể tích tụ trong các mô cũng như trong thành mạch của động mạch, nơi nó góp phần hình thành các chất lắng đọng gọi là mảng xơ vữa. hoặc xơ vữa động mạch. Khi chúng phát triển, các mảng này dần dần thu hẹp các động mạch, trở nên cứng hơn và có thể bị tắc hoàn toàn, gây ra các tai biến tim mạch như: Nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.

TRIỆU CHỨNG

Bệnh tăng cholesterol máu âm thầm không biểu hiện bất kỳ triệu chứng nào. Đa số các trường hợp bệnh chỉ được phát hiện khi xét nghiệm máu hoặc khi bắt đầu xuất hiện các biến chứng tim mạch nghiêm trọng mà nó gây ra: Nhồi máu cơ tim hoặc tai biến mạch máu não (đột quỵ), hai bệnh dẫn đến phải nhập viện hoặc thậm chí tử vong.

NGUYÊN NHÂN

Nguyên nhân của cholesterol cao có thể do di truyền hoặc liên quan một số bệnh.

- Tăng cholesterol máu gia đình, trước hết là một bệnh di truyền ít được biết đến và vẫn còn khó chẩn đoán. Nó được biểu hiện cụ thể bằng mức cholesterol LDL cao từ khi sinh ra, tiền sử tai biến tim mạch sớm (trước 55 tuổi ở nam, trước 60 tuổi ở nữ) cá nhân hoặc gia đình và hiếm hơn là lắng đọng cholesterol trong gân hoặc mí mắt. (Dưới dạng nốt sần nhỏ hoặc chấm nhỏ màu vàng nhạt dưới da). Nếu một trong hai bố mẹ bị thừa cholesterol, nguy cơ con có mức  cholesterol cao càng lớn, nhưng điều này không phải là không thể tránh khỏi. Bằng cách thay đổi thói quen ăn uống nhất định (thức ăn ít béo hơn), chúng ta có thể tác động đến mức cholesterol trong máu.

- Tăng cholesterol máu cao cũng có thể liên quan đến một số bệnh nhất định. Điều này đặc biệt xảy ra với bệnh tiểu đường loại 2, bệnh nhân thường có mức cholesterol quá cao.

Bệnh gút, một dạng bệnh thấp khớp ảnh hưởng đến khớp và mô mềm, cũng thường liên quan đến cholesterol cao, cũng như suy thận. Thuốc tránh thai cũng có tác động đến lượng lipid trong máu. Bổ sung nội tiết tố nữ trong thời kỳ mãn kinh. Cuối cùng, dùng một số loại thuốc có thể có tác dụng phụ  làm tăng mức cholesterol trong máu. Điều này đặc biệt xảy ra với một số loại thuốc lợi tiểu và thuốc chẹn beta được sử dụng để điều trị huyết áp cao.

YẾU TỐ RỦI RO

Trong số các yếu tố nguy cơ phát triển tăng cholesterol máu (ở dạng không đi truyền) là: Hút thuốc, thừa cân, ít hoạt động thể chất và căng thẳng, chế độ ăn giàu chất béo bão hòa và chất béo đồng phân trans, cha mẹ hoặc ông bà bị rối loạn lipid máu, giới tính nữ (vì phụ nữ có xu hướng mức LDL cao hơn sau khi mãn kinh).

BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA

- Giảm tiêu thụ chất béo bão hòa, chẳng hạn như: Chất béo có trong thịt đỏ, các sản phẩm từ sữa đầy đủ chất béo, carbohydrate tinh chế, sô cô la, khoai tây chiên và thực phẩm chiên.

- Tập thể dục thường xuyên và duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh, bằng cách giảm cân nếu cần thiết.

- Giảm hoặc tránh uống rượu và bỏ hút thuốc. 

- Tăng tiêu thụ chất béo không bão hòa nhiều nối đôi, chẳng hạn như: Chất béo có trong quả hạch, hạt, các loại đậu, cá, ngũ cốc nguyên hạt và dùng dầu ô liu, dầu omega - 3 và 6, dưới dạng lỏng hoặc  viên nang.

- Ăn nhiều chất xơ từ trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt.

- Ngủ ít nhất 6 - 8 giờ mỗi đêm.

- Uống nhiều nước.

ĐIỀU TRỊ

Việc điều trị cholesterol cao dựa trên hai trụ cột: một chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng và hoạt động thể chất thường xuyên. Ở một số bệnh nhân, những thay đổi lối sống này giúp cân bằng và bình thường hóa mức cholesterol trong máu trong vòng vài tháng. Ở những người khác, hiệu quả mong muốn không đạt được, hoặc không theo tỷ lệ mong đợi. Điều này đặc biệt xảy ra khi có tăng cholesterol máu gia đình. Sau đó phải bổ sung phương pháp điều trị bằng cách dùng thuốc hạ cholesterol, hay nói cách khác là hạ thấp hàm lượng cholesterol trong máu. Hiện nay, có năm họ thuốc chính để bình thường hóa mức độ lipid trong máu, được gọi là thuốc hạ lipid máu, nhưng chỉ có một trong số họ được coi là rất hiệu quả, đó là statin bao gồm sáu phân tử: Atorvastatin, fluvastatin, pitavastatin, pravastatin, rosuvastatin, simvastatin.

Cholesterol cao là một căn bệnh lâu dài. Cách duy nhất để đạt được những lợi ích của việc điều trị theo quy định là tuân thủ điều trị một cách nghiêm ngặt và thường xuyên. Ngoài ra, việc dùng thuốc phải kết hợp đồng thời với việc điều chỉnh các thói quen hàng ngày về vận động thể chất và ăn uống lành mạnh vẫn là cơ sở của điều trị, mới có thể giúp mức lipid trong máu bình thường.

AustraphamVN

Nguồn tham khảo:

https://www.medicalnewstoday.com/articles/321844#outlook