Gốc tự do – một trong những nguyên nhân có thể gây ung thư

Gốc tự do là những thành phần phân tử chưa trung hòa vể điện, bị thiếu một điện tử ở lớp ngoài cùng. Do đó, chúng có xu hướng “bắt lấy” các tế bào để “chiếm đoạt” một điện tử ở lớp màng tế bào để ổn định, dẫn đến tế bào bị tổn thương.

Gốc tự do là “tên trộm” điện tử của các tế bào khỏe mạnh

Khi tế bào bị tổn thương, một gốc tự do mới được sinh ra và oxy hóa một tế bào khác. Cứ thế phản ứng dây chuyền tiếp tục xảy ra. Như vậy, gốc tự do gây tổn thương màng tế bào, làm rối loạn quá trình trao đổi chất của tế bào, nguy hiểm hơn có thể làm thay đổi cấu trúc gen của tế bào. Gốc tự do là mầm mống quan trọng dẫn đến nhiều thứ bệnh tật khác nhau như tim mạch, Parkinson, Alzheimer và cả ung thư.

Các gốc tự do xuất hiện một cách tự nhiên bởi chúng là một phần của cơ chế phòng vệ của cơ thể. Nếu ta bị tấn công bởi vi khuẩn hay vi-rút, cơ thể sẽ sản sinh gốc tự do để tiêu diệt chúng. Cơ thể sau đó sẽ tổng hợp các chất chống oxy hóa để trung hòa gốc tự do một khi các phần tử ngoại lai đã bị tiêu diệt.

Tuy nhiên, sự sản xuất gốc tự do đôi khi lại vượt quá tầm kiểm soát, bởi rất nhiều lý do. Ô nhiễm môi trường, khói bụi, đồ ăn chế biến sẵn, stress, và thậm chí là tia UV từ mặt trời có thể khiến tăng sản lượng gốc tự do dẫn đến tình trạng stress oxy hóa.

Ô nhiễm môi trường, khói bụi, stress… là những nguyên nhân gây nên gốc tự do

Ung thư đặc trưng bởi sự phát triển của các tế bào bất thường phân chia không kiểm soát được, dẫn đến khối u hoặc tăng trưởng tế bào bất thường. Chúng có khả năng xâm nhập và phá hủy mô cơ thể bình thường.

Nguyên nhân gây ung thư rất phức tạp và đa dạng như: chế độ ăn uống kém, hấp thu dưỡng chất kém, tiếp xúc với độc tố môi trường, di truyền, stress và thiếu hoạt động thể chất.

Chất chống oxy hóa – “khắc tinh” của ung thư

Nhiều bằng chứng cho thấy nguy cơ ung thư có thể giảm đáng kể bằng cách thực hiện một chế độ ăn uống lành mạnh chứa đầy đủ các thực phẩm chống oxy hóa và kiểm soát các yếu tố làm gia tăng gốc tự do.

Điều may mắn là thiên nhiên đã có sẵn một cơ chế để kìm hãm sự phát triển của những gốc tự do. Đó là những chất chống oxy hóa được cung cấp từ các loại rau quả và ngũ cốc trong tự nhiên. Có hàng ngàn chất chống oxy hóa khác nhau. Chúng thuộc 2 nhóm chính (nhóm flavonoids và nhóm phytochemicals).

Những chất chống oxy hóa ngoài tác dụng trung hòa các gốc tự do bằng cách nhường một điện tử của mình cho chúng, qua đó có thể cắt đứt phản ứng dây chuyền, ngăn chặn tổn thương AND do các độc chất gây ra còn có thể khống chế sự phát triển của tế bào ung thư.

Chất chống oxy hóa trung hòa gốc tự do bằng cách nhường điện tử cho chúng

Ngày càng có nhiều nghiên cứu về tác dụng kỳ diệu của những chất chống oxy hóa. Nhiều vitamin và khoáng chất là những chất chống oxy hóa. Các chất quan trọng nhất là vitamin A, beta caroten (một sắc tố thực vật sẽ được cơ thể chuyển hóa thành vitamin A), vitamin C, E, khoáng chất selenium. Kế đến là sinh tố B2, kẽm, đồng, magnesium, co-enzym Q10, các carotenoids, lutein và lycopen.

Những phát hiện từ cuộc điều tra tiến bộ về ung thư và dinh dưỡng năm 2010 của EPIC xem xét các yếu tố dinh dưỡng liên quan đến nguy cơ ung thư cao, cho thấy mối liên quan giữa nguy cơ ung thư và lượng chất dinh dưỡng thấp. Các dữ liệu từ cuộc điều tra đã được công bố trên Tạp chí Châu Âu về Ung thư cho thấy mối liên quan ngược lại giữa lượng vitamin C, chất carotenoid, retinol, α-tocopherol và chất xơ với nguy cơ ung thư.

Chế độ ăn uống lành mạnh, nhiều rau xanh, hoa quả giảm nguy cơ ung thư

Sau khi theo dõi hơn 519.978 người sống ở 10 quốc gia châu Âu, kết quả cho thấy rằng những người có một chế độ ăn tương tự như chế độ ăn uống Địa Trung Hải ít có nguy cơ ung thư nhất. Chế độ ăn nhiều thức ăn chống ung thư như rau xanh, hoa quả, cá, thức ăn giàu canxi và chất xơ ít liên quan đến nguy cơ ung thư đại trực tràng, phổi và ung thư vú. Trong khi khẩu phần ăn nhiều thịt đỏ và thực phẩm chế biến sẵn, lượng cồn, béo phì, béo bụng làm tăng nguy cơ ung thư.

Rất nhiều rau xanh, trái cây có thể giúp làm giảm nguy cơ ung thư và cung cấp các yếu tố bảo vệ nên bạn có thể tìm kiếm và bổ sung chất chống ung thư xung quanh ta.

 

Bài viết liên quan