VAI TRÒ THIẾT YẾU CỦA AXIT AMIN TRONG CƠ THỂ

Đại phân tử Protein (chất đạm) là một thành phần dinh dưỡng chính trong thực phẩm nuôi sống cơ thể, khi vào cơ thể được phân giải thành các phân tử axit amin bởi enzyme protease, axit amin hấp thu vào máu và cung cấp nguyên liệu thiết yếu cho các phản ứng tổng hợp sinh hóa trong cơ thể tạo các hợp chất sinh học như các nội tiết tố, enzyme, chất dẩn truyền thần kinh… Như vậy axit amin có vai trò thiết yếu cho sự phát triển của cơ thể, làm sáng tỏ các vai trò này của axit amin lý giải nguyên nhân bệnh thiếu protetin, hoặc tác động của axit amin làm giãm các bệnh viêm ruột nguy hiểm …

KHÁI NIỆM VỀ AXIT AMIN

Axit amin là thành phần cấu tạo của protein, chúng chứa một nhóm axit cacboxylic và một nhóm amin trên cacbon alpha (α), cacbon tiếp giáp với C = O; cho nên chúng có cả tính axit yếu và bazơ yếu, chúng thực sự tồn tại dưới dạng muối; mỗi axit amin chứa một nhóm phụ khác nhau (R) tạo thành các axit amin khác nhau. Cấu trúc chung của hầu hết các axit amin:

Một số axit amin không được tổng hợp trong cơ thể và cần phải bổ sung chúng trong chế độ ăn uống hoặc từ các thực phẩm bổ sung axit amin thiết yếu. Những loại axit amin như vậy được gọi là axit amin thiết yếu. Một số axit amin được tổng hợp trong cơ thể và không cần phải bổ sung chúng trong chế độ ăn uống, loại axit amin như vậy được gọi là axit amin không thiết yếu. Một số axit amin được tổng hợp trong cơ thể nhưng sản xuất không đủ, loại axit amin đó được gọi là axit amin bán thiết yếu.

Có 20 loại axit amin mà tất cả đều bắt buộc cơ thể phải có. Tuy nhiên, chỉ có 9 trong số 20 axit amin được phân loại là “thiết yếu” vì cơ thể chúng ta không thể tự sản xuất chúng. Dưới đây là 9 axit amin thiết yếu: Histidine, Isoleucine, Leucine, Lysine, Methionine, Phenylalanine, Threonine, Tryptophan, Valine.

VAI TRÒ THIẾT YẾU CỦA AXIT AMIN TRONG CƠ THỂ

VAI TRÒ THIẾT YẾU CỦA AXIT AMIN TRONG CƠ THỂ

1/ Phòng ngừa bệnh thiếu protein:

Các axit amin có vai trò tạo thành protein. Nếu thiếu axit amin thì quá trình tổng hợp protein không xảy ra. Kết quả là bệnh thiếu protein. Bệnh thiếu protein có thể xảy ra khi chế độ ăn không cung cấp đầy đủ các axit amin nhất là các axit amin thiết yếu hoặc do bị bệnh đường ruột. Nếu bị tổn thương chức năng đường ruột, dù ăn bao nhiêu protein cũng không quan trọng vì cơ thể không thể hấp thụ và chuyển hóa các chất dinh dưỡng nhận được. Việc hấp thụ hợp lý protein là rất quan trọng để duy trì sức khỏe tối ưu. Nếu cơ thể không hấp thụ và chuyển hóa hoàn toàn protein theo thời gian, cơ thể sẽ bị ảnh hưởng của việc thiếu hụt protein trong thời gian dài. Các triệu chứng có thể gặp phải bao gồm mất cơ, đau nhức toàn thân, đau đầu, đói không rõ nguyên nhân, mệt mỏi dai dẳng, khó ngủ, gãy xương và viêm. Nó cũng ảnh hưởng đến sức khỏe của tóc, da, cơ móng và hầu hết các mô của bạn. Đây chỉ là một số điều có thể xảy ra khi cơ thể bị thiếu protein lâu dài. Vì vậy có một chế độ ăn uống cân bằng bao gồm tất cả các axit amin thiết yếu là rất cần thiết.

2/Axit amin tạo thành Protein nội tiết tố quan trọng cho cơ thể (1*):

Axit amin giúp hình thành protein mô. Một số axit amin tham gia vào quá trình hình thành enzyme. Chúng được biết là có khả năng điều chỉnh sự bài tiết insulin cấp và mãn tính từ các tế bào β tuyến tụy trong thực nghiệm phòng thí nghiệm và trong cơ thể sống (theo Lorraine và cộng sự, 2006). Các hormone như insulin, hormone tăng trưởng và glucagon được tạo thành từ các axit amin. Adrenaline, noradrenaline và thyroxin được tạo thành từ một axit amin duy nhất. Glutathione, một peptide hoạt động sinh lý cũng được tạo thành từ các axit amin. Các axit amin tham gia vào quá trình tổng hợp melanin. Người ta đã nghiên cứu rằng cân bằng axit amin ở bệnh nhân ung thư thường khác với cân bằng ở người khỏe mạnh, do những thay đổi về trao đổi chất (theo Jun và cộng sự, 2010). Trong bệnh xơ gan, chức năng của các tế bào đuôi gai (DC) bị suy giảm và ở bệnh nhân xơ gan có thể thấy giảm mức độ axit amin phân nhánh trong huyết tương (theo Eiji và cộng sự, 2007). Axit glutamic là một axit amin có tính axit giúp tổng hợp glutathione. Nó được chuyển đổi thành axit alpha ketoglutaric trong các phản ứng chuyển hóa men gan.

VAI TRÒ THIẾT YẾU CỦA AXIT AMIN TRONG CƠ THỂ

3/Axit Amin tiền chất tạo Axit béo chuỗi ngắn (SCFA) yếu tố rất quan trọng trong sức khỏe đại tràng (1*):

Short-chain fatty acid (SCFA) là các axit béo có ít hơn 6 nguyên tử carbon, chúng được sản xuất khi vi khuẩn đường ruột lên men chất xơ trong đại tràng và là nguồn năng lượng chính cho đại tràng. Vì lý do này, chúng đóng một vai trò quan trọng đối với sức khỏe đại tràng.

Điều thú vị là các protein và axit amin không tiêu hóa được trong đại tràng có thể đóng vai trò như một chất nền bổ sung để sản xuất SCFA bên cạnh carbohydrate không tiêu hóa được. Thật vậy, các axit amin khác nhau được tạo ra từ quá trình lên men protein của vi sinh vật trong ruột già có thể đóng vai trò là tiền chất để tổng hợp SCFA. Các axit amin được sử dụng bởi vi khuẩn kỵ khí có thể được chuyển hóa thành axetat bao gồm glycine, threonine, glutamate, lysine, ornithine và aspartate; threonine, glutamate và lysine có thể được sử dụng để tổng hợp butyrate. Propionate đã được báo cáo là chủ yếu được sản xuất từ threonine. Do đó, trong số các axit amin được sử dụng để tổng hợp SCFA, threonine là loại linh hoạt nhất, tạo ra cả ba SCFA chính.

VAI TRÒ THIẾT YẾU CỦA AXIT AMIN TRONG CƠ THỂ

4/ Axit amin làm giảm các bệnh nguy hiểm đường ruột (2*):

Các nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng các axit amin có các chức năng tăng cường sức khỏe và giảm bệnh tật. Ví dụ, một số axit amin có thể làm giảm tổn thương ruột, duy trì chức năng hàng rào và tính toàn vẹn của ruột, khôi phục cân bằng nội môi miễn dịch niêm mạc, giảm stress oxy hóa và sản xuất cytokine điều hòa và tăng mức độ cytokine điều hòa miễn dịch. .

Dựa trên kết quả nghiên cứu trong mô hình lợn, các axit amin chẳng hạn như arginine, glycine, cysteine, N- acetylcysteine, và proline, có lợi cho sức khỏe đường ruột và có nhiều hứa hẹn trong việc điều trị một loạt các rối loạn liên quan đến đường ruột ở cả lợn và con người .

- Bệnh IBD (Inflammatory bowel disease) là một phản ứng đường ruột mãn tính, thuyên giảm và tái phát lại, có hai bệnh chính là viêm loét đại tràng và bệnh Crohn (Randhawa và cộng sự 2014).

- I/R INJURY, là một lĩnh vực nghiên cứu quan trọng để nghiên cứu cấy ghép ruột non, được biết là nguyên nhân gây ra đào thải ghép cùng loài, tổn thương mô và rối loạn chức năng cơ quan (Yandza và cộng sự 2012; Lenaerts và cộng sự 2013).

- Tiêu chảy đặc biệt mầm bệnh là virus, chẳng hạn như norovirus và rotavirus gây ra

- Ung thư đại trực tràng (CRC) là một bệnh nan y, căn nguyên của nó bao gồm các yếu tố nguy cơ từ môi trường và di truyền (Gao và cộng sự 2017).

VAI TRÒ THIẾT YẾU CỦA AXIT AMIN TRONG CƠ THỂ