THUỐC STEROID THÔNG THƯỜNG LÀM GIẢM TỬ VONG CÁC BỆNH NHÂN NẶNG DO COVID-19?

Ngày 20/09/2021

Đại dịch Covid- 19 đang tác động trên toàn thế giới, hiện nay mỗi ngày vẫn còn hàng trăm ngàn người nhiễm bệnh và hàng ngàn ca tử vong. Bên cạnh một số Vaccin chủng ngừa Covid 19 đang được WHO cho phép sử dụng khẩn cấp để ngăn chặn dịch bệnh này thì các nhà khoa học đang nghiên cứu tìm thuốc kháng vi rút Sars-CoV-2 nhằm giảm tỷ lệ tử vong trên thế giới, trong bối cảnh này xin giới thiệu bài viết của nhà văn cao cấp Matthew Herper trên “STAT+“ một trang web tin tức về sức khỏe của Mỹ ngày 16/6/2020 đề cập chủ đề này với tiêu đề “Nghiên cứu về thuốc Steroid thông thường giảm tử vong các bệnh nhân nặng do Covid-19”.

Trong một nghiên cứu lớn, Acheap, loại thuốc steroid sẵn có làm giảm 1/3 số ca tử vong ở những bệnh nhân nhập viện với Covid-19, lần đầu tiên một liệu pháp được chứng minh là có thể cải thiện tỷ lệ sống sót những bệnh nhân nặng nhất.

Tuy dữ liệu đầy đủ từ nghiên cứu chưa được công bố hoặc chưa được kiểm tra kỹ lưỡng. Nhưng các chuyên gia bên ngoài vào thứ ba này ngay lập tức chấp nhận như kết quả hàng đầu. Dexamethasone một loại steroid thông thường được bán rộng rãi và được sử dụng để điều trị các bệnh bao gồm viêm khớp dạng thấp, hen suyễn và một số bệnh ung thư.

Trong một tuyên bố, Patrick Vallance, cố vấn khoa học chính của chính phủ Vương quốc Anh, gọi kết quả này là “tin tức tuyệt vời” và “một bước phát triển đột phá trong cuộc chiến chống lại căn bệnh này”. Scott Gottlieb, cựu ủy viên Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ, đã gọi đây là “một phát hiện rất tích cực” trong một cuộc phỏng vấn trên CNBC. “Tôi nghĩ rằng nó cần phải được thẩm định, nhưng nó chắc chắn cho thấy rằng điều này có thể có lợi trong bối cảnh này.”

Atul Gawande, bác sĩ phẫu thuật, nhà văn và nhà nghiên cứu sức khỏe cộng đồng khi viết trên Twitter, đã khuyến cáo rằng hãy thận trọng, “sau tất cả các lần rút lui và trở lại, không thể chấp nhận được việc giới thiệu kết quả nghiên cứu bằng thông cáo báo chí mà không công bố bài báo”.

Nghiên cứu đã chỉ định ngẫu nhiên 2.104 bệnh nhân nhận sáu miligam dexamethasone mỗi ngày một lần, bằng đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch. Những bệnh nhân này được so sánh với 4.321 bệnh nhân được chỉ định chăm sóc thông thường một mình.

Ở những bệnh nhân cần thở máy, dexamethasone giảm 35% tỷ lệ tử vong, có nghĩa là các bác sĩ sẽ ngăn ngừa một ca tử vong bằng cách điều trị tám bệnh nhân thở máy. Ở những người cần thở oxy nhưng không được thở máy, tỷ lệ tử vong giảm 20%, nghĩa là các bác sĩ sẽ cần điều trị cho 25 bệnh nhân để cứu sống một người. Cả hai kết quả đều có ý nghĩa thống kê.

Không có lợi ích nào ở những bệnh nhân không cần thở oxy. Các nhà nghiên cứu đang thực hiện nghiên cứu được gọi là phục hồi, đã quyết định ngừng cho bệnh nhân sử dụng dexamethasone vào ngày 8 tháng 6 vì họ tin rằng họ có đủ dữ liệu để có được một kết quả rõ ràng.

“Dexamethasone là loại thuốc đầu tiên được chứng minh là cải thiện khả năng sống sót trong COVID-19,” Peter Horby, một trong những nhà điều tra chính của nghiên cứu và là giáo sư tại Khoa Y Nuffield tại Đại học Oxford, cho biết trong một tuyên bố. Ông nói thêm rằng thuốc hiện nên trở thành phương pháp điều trị tiêu chuẩn cho những bệnh nhân mắc bệnh Covid-19 cần thở oxy.

“Dexamethasone không đắt, có sẵn trên hiệu thuốc và có thể được sử dụng ngay lập tức để cứu mạng sống trên toàn thế giới.”

Một nhánh khác của cùng một nghiên cứu đã cho thấy vào ngày 5 tháng 6 rằng hydroxychloroquine, được quảng cáo rộng rãi như một phương pháp điều trị Covid tiềm năng, không có hiệu quả cho bệnh nhân nhập viện. Dựa trên một phần những kết quả đó, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm đã thu hồi Giấy phép Sử dụng Khẩn cấp cho việc sử dụng hydroxychloroquine ở những bệnh nhân đó.

THUỐC STEROID THÔNG THƯỜNG LÀM GIẢM TỬ VONG CÁC BỆNH NHÂN NẶNG DO COVID-19?

Từ khi bắt đầu đại dịch vào tháng 3, các nhà nghiên cứu đã tập trung vào hai giai đoạn khác nhau của Covid-19, chúng thường yêu cầu những biện pháp can thiệp rất khác nhau. Một số loại thuốc được thiết kế để chống lại trực tiếp loại coronavirus mới, SARS-CoV-2, gây ra bệnh dịch. Thuốc đầu tiên được chứng minh là có lợi, Remdesivir từ công ty công nghệ sinh học Gilead Sciences, mặc dù phải tiêm tĩnh mạch, nó đã được thử nghiệm trên bệnh nhân nhập viện. Remdesivir rút ngắn quá trình nhiễm trùng, nhưng không chứng minh được là có thể cứu sống bệnh nhân.

Sau khi bệnh nhân bị bệnh nặng, vấn đề bắt đầu không chỉ là vi rút mà còn là hệ thống miễn dịch của chính họ tấn công phổi, một tình trạng được gọi là hội chứng suy hô hấp cấp tính, hoặc ARDS. Đối với những bệnh nhân này, các bác sĩ tin rằng, họ sẽ cần phải làm giảm phản ứng miễn dịch của bệnh nhân ngay cả khi họ chiến đấu với vi rút.

Ban đầu, nhiều nghiên cứu tập trung vào các loại thuốc mới và đắt tiền, chẳng hạn như Actemra, một loại thuốc trị viêm khớp dạng thấp của Roche được sử dụng để điều trị một tình trạng tương tự do một số liệu pháp miễn dịch ung thư gây ra. Nhưng một nghiên cứu ở những bệnh nhân cần oxy cho thấy không có lợi ích gì từ một loại thuốc tương tự, mặc dù một nhóm khác ở những bệnh nhân nặng hơn đang được tiếp tục. Viện Y tế Quốc gia (NIH) đang tiến hành một nghiên cứu về một viên thuốc Eli Lilly nhắm vào bệnh viêm khớp dạng thấp, một phần mở rộng của nghiên cứu đã chỉ ra rằng remdesivir có lợi ích.

Dexamethasone, được tung ra thị trường cách đây 59 năm, dường như là một ứng cử viên khó có thể giúp những bệnh nhân này; nó được thấy là phá hoại hệ thống miễn dịch theo cách quá thô bạo trong hướng dẫn dành cho các bác sĩ điều trị bệnh, NIH thậm chí không đề cập đến liệu pháp này.

Các nghiên cứu đang thử nghiệm các loại thuốc khác hiện có thể cần kết hợp sử dụng nhiều thuốc, điều này có thể làm phức tạp việc phân tích kết quả. Người phát ngôn của Regeneron, công ty đang thử nghiệm thuốc Covid-19 tập trung vào cả việc tấn công vi rút và làm suy giảm hệ thống miễn dịch, cho biết các nghiên cứu của công ty được thiết kế để khi một loại thuốc mới trở thành tiêu chuẩn chữa bệnh, nó sẽ có sẵn cho bệnh nhân trong cuộc thử nghiệm.

Một số nghiên cứu đã cho thấy lợi ích của việc sử dụng dexamethasone trong hội chứng suy hô hấp cấp tính không liên quan đến Covid-19, mặc dù tỷ lệ phục hồi còn thấp.

Kết quả, nếu được tiếp tục xem xét kỹ lưỡng hơn, dexamethasone cho thấy lợi ích của chiến lược của Horby và Martin Landray, các nhà nghiên cứu Oxford đã thiết kế nghiên cứu, sử dụng hệ thống y tế của Vương quốc Anh để bắt đầu nghiên cứu nhiều liệu pháp chống Covid-19 tiềm năng rẻ tiền - bao gồm hydroxychloroquine, dexamethasone và một số loại thuốc HIV cũ hơn. Vài tháng sau đại dịch Covid-19, trên đây là hai trong số những kết quả quan trọng nhất đến từ nghiên cứu đơn lẻ này. Tuy nhiên, cả hai kết quả đó đều chưa được xem xét kỹ lưỡng hoặc công bố chính thức.