RỬA MŨI, SÚC MIỆNG PHÒNG NGỪA COVID-19

Ngày 14/10/2021

Sự lây lan nhanh chóng của dịch bệnh SARS-CoV-2 trên toàn thế giới đã tạo ra một thảm họa kinh tế, xã hội và y tế chưa từng có. Với phương thức lây truyền nhanh chóng và nguy hiểm nhất được coi là qua các giọt khí dung từ người nhiễm, đeo khẩu trang và giãn cách xã hội có thể làm giảm đáng kể sự truyền nhiễm và lây lan. Trong khi chúng ta chờ đợi các liệu pháp điều trị dứt điểm và vắc-xin để chống lại và ngăn chặn sự lây lan của SARS-CoV-2, các chiến lược bổ sung là cần thiết để giảm bớt sự lây truyền.

CON ĐƯỜNG LÂY TRUYỀN CỦA SARS-CoV-2

Con đường lây truyền chính của SARS-CoV-2 được nghi ngờ là liên quan đến việc tiếp xúc trực tiếp với dịch đường hô hấp của những người bị nhiễm bệnh, được tạo ra khi hắt hơi, ho hoặc nói chuyện và tiếp xúc sau đó với màng niêm mạc mũi, miệng hoặc mắt. 

SARS-CoV-2 ban đầu cư trú ở đường hô hấp trên của những người bị nhiễm bệnh. Lượng vi rút cao trong khoang miệng cung cấp nguồn vi rút phong phú có khả năng lây nhiễm cũng như là con đường xâm nhập cho các bệnh nhiễm trùng mới. 

Điều quan trọng là tải lượng vi rút tăng cao trong khoang mũi, vòm họng và hầu họng; sự phát tán vi rút có thể được phát hiện trước, trong và sau giai đoạn lâm sàng cấp tính của bệnh. Do đó, nếu giả sử rằng cổ họng có chức năng như một vị trí chính của sự nhân lên của vi rút trong giai đoạn đầu (thậm chí trước khi khởi phát triệu chứng), thì việc sát trùng miệng/ mũi có thể làm giảm số lượng các hạt vi rút được phun sương truyền nhiễm và do đó giảm nguy cơ lây truyền hoặc nhiễm trùng. 

VAI TRÒ CỦA NƯỚC RỬA MŨI VÀ NƯỚC SÚC MIỆNG

Do đó, các khí dung được tạo ra bởi những người không có triệu chứng trong quá trình thở, nói và hát được coi là những động lực quan trọng làm tăng cường sự lây lan của SARS-CoV-2. Vỏ bọc có nguồn gốc từ tế bào chủ của SARS-CoV-2 rất dễ bị ảnh hưởng bởi các tác nhân hóa học (ví dụ như các loại dung dịch cồn) phá vỡ các màng sinh học lipid. Do đó, chất khử trùng bằng hóa chất cung cấp một công cụ quan trọng để khử nhiễm các đồ vật và các bề mặt (cơ thể) như bàn tay con người. 

Nước rửa mũi và nước súc miệng trực tiếp tiếp xúc các vị trí tiếp nhận và lây truyền SARS-CoV chính, có thể cung cấp một mức độ bảo vệ bổ sung chống lại vi rút. Trong khi các thử nghiệm lâm sàng sẽ là cần thiết để xác nhận khả năng diệt virus của các sản phẩm này và đánh giá khả năng hạn chế lây truyền SARS-CoV trong dân cư, một số sản phẩm chăm sóc sức khỏe phổ biến có đặc tính diệt virus đáng kể đối với SARS-CoV đã được nghiên cứu.

NGHIÊN CỨU MỘT SỐ LOẠI NƯỚC RỬA MŨI VÀ NƯỚC SÚC MIỆNG TRÊN THỊ TRƯỜNG

Kết quả trong 1 nghiên cứu gần đây cho thấy một số loại nước rửa mũi/ xoang và miệng có đặc tính diệt vi rút mạnh và có thể có khả năng bất hoạt SARS-CoV và giảm tải lượng vi rút trong cơ thể.

Dầu gội trẻ em 

Các nghiên cứu về viêm tê giác mãn tính đã cho thấy việc sử dụng an toàn các công thức dầu gội trẻ em pha loãng với nước theo tỷ lệ 1% như một loại nước rửa mũi nhưng cho đến nay vẫn chưa có tài liệu nào đánh giá việc sử dụng nó đối với SARS-CoV hoặc các loại vi rút khác. Nghiên cứu gần đây cho thấy dung dịch dầu gội trẻ em 1% có hiệu quả trong việc khử hoạt tính SARS-CoV tùy thuộc vào thời gian. Dung dịch dầu gội loãng có thể làm giảm gần 99% lượng vi rút lây nhiễm sau thời gian tiếp xúc 1 phút và hơn 99,9% sau thời gian tiếp xúc 2 phút. Với thời gian tiếp xúc là 30 giây, dầu gội 1% dành cho trẻ sơ sinh cho thấy các kết quả khác nhau, từ giảm ít hơn 90% vi rút lây nhiễm đến giảm 99,9%. Nhìn chung, kết quả cho thấy mức độ giảm vi rút lây nhiễm phụ thuộc vào thời gian rõ ràng. 

Nước muối 

Ngược lại, công thức súc miệng bằng nước muối thường được sử dụng không ảnh hưởng đến số lượng virus lây nhiễm trong nghiên cứu này.

Các loại nước chứa H202 

Hầu hết các loại nước rửa/ súc miệng không kê đơn phổ biến được thử nghiệm cho thấy giảm ít nhất 90% vi-rút lây nhiễm sau thời gian tiếp xúc 1 phút với phần lớn các sản phẩm cho thấy hoạt tính diệt vi-rút ngày càng tăng với thời gian tiếp xúc lâu hơn. Các sản phẩm có các thành phần hoạt tính và công thức khác nhau. Điều thú vị là ba trong số các sản phẩm được thử nghiệm đều chứa 1,5% H2O2 làm thành phần hoạt tính của chúng. Với ba sản phẩm này, các kết quả khác nhau với việc giảm vi rút lây nhiễm từ dưới 90% đến 99%. Các kết quả tương tự thu được từ cả ba sản phẩm cho thấy rằng các thành phần khác không mang lại tác dụng bổ sung đáng chú ý nào đối với việc bất hoạt vi rút lây nhiễm. Những kết quả này phù hợp với một nghiên cứu được công bố gần đây cho thấy cả H2O2 1,5% và 3% đều cho thấy mức giảm SARS-CoV lây nhiễm từ 90% đến 99%.

Nước chứa 0,07% cetylpyridium chloride

0,07% cetylpyridium chloride có thể làm giảm số lượng vi rút lây nhiễm từ 99,9% đến hơn 99,99%.

Listerine 

Listerine là một công thức eucalyptol, tinh dầu bạc hà, methyl salicylate và thymol dựa trên cồn mà trong lịch sử đã khẳng định nhiều đặc tính kháng khuẩn. Nó hiện chỉ được công bố tác dụng là tiêu diệt vi trùng gây hôi miệng. Các thử nghiệm trong nghiên cứu này còn cho thấy rằng nó có hiệu quả cao trong việc khử hoạt tính của SARS-CoV nhờ phá được lớp bao lipid của vi rút. Ngay cả ở thời gian tiếp xúc thấp nhất là 30 giây, nó đã bất hoạt hơn 99,99% SARS-CoV.

Polyvidone-iod 1% (PVP-I)

Các chế phẩm của PVP-I là chất kháng khuẩn nói chung đã được thành lập tốt, thường được sử dụng làm chất khử trùng trong phẫu thuật cho bề mặt da và niêm mạc, cũng như để điều trị vết thương và các ứng dụng cho mắt. Ở nhiều nơi trên thế giới, công thức PVP-I cũng được sử dụng làm nước súc miệng hoặc súc miệng. Kết quả của nghiên cứu cũng cho thấy nó có hoạt tính diệt vi rút SARS-CoV.

Chlorohexidine 

Chlorohexidine, một loại nước súc miệng kháng khuẩn được sử dụng rộng rãi. Theo 1 nghiên cứu, Chlorhexidine digluconate ở nồng độ 0,2% đã bất hoạt hơn 99,9% vi rút SARS-CoV 2, trong thời gian tiếp xúc tối thiểu là 30 giây.

Cần có thêm các nghiên cứu lâm sàng để khẳng định tác dụng của các nước rửa mũi, súc miệng trên. 

AustrapharmVN

Tài liệu tham khảo: 

(1) https://academic.oup.com/jid/article/222/8/1289/5878067

(2) https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/jmv.26514