NHỮNG ĐIỀU BẠN CẦN BIẾT VỀ COVID – 19 LIÊN QUAN ĐẾN SỨC KHỎE & SINH HOẠT HẰNG NGÀY
Ngày 24/12/2021
Gần hai năm kể từ tháng 12/2019 đến nay thế giới đã và đang trải qua cơn đại dịch Covid -19 mà chưa thấy dấu hiệu kết thúc. Tính đến ngày 15/12/2021, vi rút Sars-Cov-2 gây bệnh Covid-19 đã gây ra gần 272 triệu người nhiễm bệnh và hơn 5.3 triệu tử vong trên toàn thế giới. Để chiến thắng cơn đại dịch nguy hiểm toàn cầu này, vắc xin và thuốc kháng vi rút mới vẫn là vũ khí hữu hiệu để ngăn ngừa và điều trị Covid -19.
Do đó những kiến thức thông thường về vi rút liên quan đến sức khỏe, ảnh hưởng sinh hoạt đời sống hàng ngày mọi người nên trang bị cho bản thân trong cuộc đấu tranh với dịch bệnh nói chung và vi rút Sars-Cov-2 nói riêng.
PHẦN 2 : VẮC XIN CHỦNG NGỪA COVID – 19
TẠI SAO CORONAVIRUS GÂY BỆNH COVID-19 LẠI LÂY LAN NHANH CHÓNG TRONG DÂN SỐ?
Hai lý do giải thích sự lây lan nhanh chóng của Covid-19 trong dân số.
Trước hết, virus Sars-Cov-2 có khả năng nhân lên rất mạnh trong cơ thể. Thật vậy, chúng ta tìm thấy rất nhiều chất này trong dịch tiết mũi: một giọt do người bị nhiễm thải ra có chứa hàng trăm tỷ vi rút
Sau đó, virus Covid-19 rất dễ lây lan. Điều này có liên quan đến cách nó lây nhiễm: vi rút truyền từ người này sang người khác qua các khí dung là các giọt bắn ra khi người bị nhiễm bệnh nói, hắt hơi hoặc ho. Những giọt nước này cũng có thể dính vào những thứ bạn chạm vào và vì bạn có xu hướng chạm vào mặt mình, bạn có thể nhiễm vi-rút theo cách đó.
Do đó, khả năng nhân lên đáng kể của vi rút và phương thức lây nhiễm của nó giải thích sự lây lan nhanh chóng của dịch bệnh trong dân số và các biện pháp được thực hiện để ngăn chặn nó.
TẠI SAO PHẢI TIÊM LIỀU THỨ HAI CHO VẮC XIN PFIZER, MODERNA VÀ ASTRAZENECA?
Một số vắc-xin được sử dụng trên thế giới để chống lại Covid-19 yêu cầu hai liều để có hiệu quả đầy đủ. Điều này được giải thích bởi các cơ chế được cơ thể sử dụng trong quá trình tiêm chủng. Trong trường hợp của Covid-19, chiến lược vắc-xin bao gồm việc tiêm chủng cho người khỏe mạnh như sau: hoặc là vectơ vi rút (adenovirus) vô hại và không có khả năng sinh sản, mang vật chất di truyền (DNA) của SARS-CoV-2, vi rút gây ra Covid-19; hoặc trực tiếp là một đoạn vật liệu di truyền của SARS-CoV-2: RNA.
Trong mọi trường hợp, DNA và RNA sẽ đóng vai trò như một bản thiết kế để cơ thể tự sản xuất ra một loại protein virus: Spike, còn được gọi là protein gai.
Để đáp ứng với tác động độc hại của protein virut này, cơ thể phát triển một phản ứng miễn dịch và tạo ra các kháng thể đặc hiệu với mầm bệnh, chịu trách nhiệm vô hiệu hóa nó và hình thành các tế bào nhớ để có thể tạo ra các kháng thể này sau này trong trường hợp tiếp xúc với vi-rút lần sau. Tuy nhiên, sau một lần tiêm đầu tiên, lượng kháng thể trong cơ thể giảm dần theo thời gian, là một nguy cơ thực sự đối với sự bảo vệ lâu dài chống lại căn bệnh này.
Mục đích của việc tiêm vắc xin thứ hai, vắc xin nhắc lại, là khuếch đại và củng cố khả năng miễn dịch được tích lũy từ liều đầu tiên, và kéo dài phản ứng miễn dịch này.
Trong trường hợp vắc xin của các công ty Pfizer, Moderna và Astrazeneca, cần phải tiêm hai liều để có khả năng bảo vệ tối ưu chống lại Covid-19.
.jpg)
LIỆU MỘT LIỀU NHẮC LẠI VỚI MỘT LOẠI VẮC-XIN KHÁC CÓ HIỆU QUẢ HƠN LIỀU ĐƯỢC TIÊM VỚI CÙNG MỘT LOẠI VẮC-XIN TRONG QUÁ TRÌNH CHỦNG NGỪA COVID-19 KHÔNG?
Việc “kết hợp” các loại vắc xin khi tiêm vắc xin chống lại Covid-19 có vẻ hiệu quả hơn so với việc thực hiện một chu kỳ với chỉ cùng một loại. Điều này được thể hiện qua dữ liệu thu thập được trong một nghiên cứu của Pháp được công bố vào cuối tháng 10 năm 2021 trên tạp chí Nature uy tín.
Các nhà nghiên cứu đã xem xét các phác đồ chủng vắc-xin nhận được trong một nhóm thử nghiệm thuần tập lớn gồm 13.121 người làm việc tại Hospices Civils de Lyon. Những người này đã nhận được hai lần tiêm vắc-xin do Pfizer-BioNtech cách nhau 4 tuần, hoặc vắc-xin do AstraZeneca, không dựa trên công nghệ sử dụng RNA thông tin, sau 12 tuần sẽ tiêm vắc-xin được phát triển bởi Pfizer-BioNtech.
Các nhà nghiên cứu lần đầu tiên quan sát thấy khả năng bảo vệ chống lại nhiễm trùng tốt hơn ở những người được tiêm hai loại vắc xin khác nhau so với những người chỉ được tiêm một loại vắc xin. Sau đó, họ xem xét các hiện tượng đang diễn ra ở hai quần thể này và chứng minh khả năng vô hiệu hóa tốt hơn ở những người được chủng ngừa bằng các loại vắc xin khác nhau, bất kể biến thể vi rút được thử nghiệm là gì. Điều này giải thích là do các kháng thể và phản ứng miễn dịch chống lại vi rút tốt hơn.
Do đó, những dữ liệu này chỉ ra hướng hiệu quả hơn của việc tiêm chủng chống lại Covid-19 bằng hai loại vắc xin khác nhau. Tuy nhiên, chúng cần được xác nhận bởi các nghiên cứu sâu hơn.
CHÚNG TA BIẾT GÌ VỀ HIỆU QUẢ LIỀU THỨ BA CỦA VẮC-XIN CHỐNG LẠI COVID-19?
Nếu liều thứ 3 hoặc thậm chí thứ 4 của vắc-xin chống lại Covid-19 hiện phổ biến ở những người bị suy giảm miễn dịch, thì việc thêm liều tăng cường như vậy cho một nhóm dân số nhiều thành phần hơn (từ 65 tuổi trở lên, người chăm sóc, người thân của bệnh nhân suy giảm miễn dịch, v.v.) được Cơ quan cao cấp sức khỏe (HAS) đặt ra câu hỏi về tính hiệu quả của nó đối với những quần thể không có vấn đề về miễn dịch. Những khuyến nghị này được ban hành trên cơ sở nào?
Như HAS đã nhắc nhở chúng ta, hiện nay người ta đã biết rằng hiệu quả của vắc-xin giảm xuống sau 6 tháng kể từ lần tiêm chủng chính, trong khi yêu cầu hiệu quả vắc xin vẫn rất cao để phòng ngừa các dạng nặng. Đây là một yếu tố có thể liên quan đến tình trạng bệnh Covid-19 trầm trọng hơn trong dân số. Phát hiện này đã khiến các cơ quan y tế xem xét các nghiên cứu trong thực tế được thực hiện ở Israel, quốc gia nơi liều thứ 3 của vắc-xin Comirnaty (Pfizer-BioNtech) được sử dụng cho người từ 60 tuổi trở lên, 5 tháng sau khi tiêm chủng lần đầu.
HAS kết luận: “Những kết quả này cho thấy các trường hợp nhiễm trùng cụ thể thấp hơn 11,3 lần và các trường hợp thuộc dạng nghiêm trọng thấp hơn 19,5 lần ở những người được tiêm liều nhắc lại so với những người không được tiêm. Việc sử dụng một liều tăng cường cũng sẽ làm giảm tải lượng vi-rút và do đó, có thể giảm lây lan nhiễm trùng SARS-CoV-2 trong dân số. Khả năng dung nạp cơ thể của liều thứ 3 này có vẻ tốt.
VẮC XIN NGỪA COVID-19 CÓ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KHẢ NĂNG SINH SẢN HOẶC MANG THAI KHÔNG?
Kể từ khi chiến dịch tiêm vắc-xin chống lại Covid-19 được tăng cường, nhiều câu hỏi đã xuất hiện trong công chúng liên quan đến những tác động tiềm tàng của vắc-xin đối với sức khỏe. Mọi người lo lắng về tác động tiềm tàng của vắc xin đối với khả năng sinh sản và mang thai?
Khả năng sinh sản
Viện nghiên cứu quốc gia về sức khỏe và y tế (Inserm) gần đây đã xem xét câu hỏi về tác động của vắc-xin đối với khả năng sinh sản trong một bài báo xuất hiện trên trang web của họ vào ngày 7 tháng 7 năm 2021. Kết luận như sau: “Ngày nay không có bằng chứng hoặc lý thuyết có giá trị khoa học cho thấy vắc xin covid có nguy cơ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam và nữ, bắt nguồn từ các ý kiến của Hiệp hội Y học Sinh sản Hoa Kỳ và Cơ quan Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ. Các nghiên cứu vẫn tiếp tục được tiến hành để khám phá mối liên hệ giữa khả năng sinh sản và việc tiêm vắc-xin Covid-19, nhưng dữ liệu hiện tại đã làm yên lòng về vấn đề này.
Thai kỳ
Nhiều phụ nữ mang thai thắc mắc về nguy cơ sẩy thai có thể tăng lên sau khi tiêm vắc xin Covid-19. Dữ liệu mới nhất có vẻ rất đáng yên tâm, thể hiện qua một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Y học New England vào cuối tháng 10 năm 2021.
Các nhà nghiên cứu ở Na Uy liệt kê những phụ nữ trong ba tháng đầu của thai kỳ. Vào cuối nghiên cứu, 13.956 phụ nữ mang thai đủ tháng (5,5% trong số họ đã được tiêm phòng) và 4.521 người bị sẩy thai (5,5% trong số họ đã được tiêm phòng). Sau khi xem xét thống kê và điều chỉnh các yếu tố gây nhiễu, các tác giả không xác định được bất kỳ sự gia tăng nguy cơ sẩy thai nào sau khi tiêm chủng bất kể loại vắc xin nào được sử dụng.
Do đó, những kết quả này có lợi cho việc tiêm vắc xin chống lại Covid-19 ở phụ nữ mang thai. Thông tin quan trọng bởi vì, hãy nhớ rằng phụ nữ mang thai thường được coi là có nguy cơ phát triển các dạng bệnh nặng trong quý 3 của thai kỳ.
Về việc cho con bú, các thông tin hiện có cũng giúp bạn yên tâm, vì sự hiện diện của vi-rút Sars-Cov-2 chưa được phát hiện trong sữa mẹ lấy từ những phụ nữ bị bệnh.
MIỄN DỊCH CỘNG ĐỒNG CÒN ĐƯỢC GỌI LÀ MIỄN DỊCH TẬP THỂ LÀ GÌ?
Khi một người đối mặt với mầm bệnh như vi rút hoặc vi khuẩn, cơ thể của họ thiết lập một quá trình bảo vệ: hệ thống miễn dịch của họ tạo ra các kháng thể, các phân tử đặc hiệu với mầm bệnh gắn vào mầm bệnh và phá hủy mầm bệnh. Các kháng thể này sau đó tiếp tục được sản xuất và lưu thông trong máu trong một thời gian dài hơn hoặc ít hơn sau khi hồi phục: đó là nguyên tắc của miễn dịch "cá nhân" cho phép cơ thể tự bảo vệ mình khỏi sự lây nhiễm lần thứ hai bởi cùng một mầm bệnh.
Miễn dịch cộng đồng hoặc miễn dịch tập thể tuân theo nguyên tắc này. Nếu trong một quần thể nhất định, một tỷ lệ cao người đã bị nhiễm vi rút, họ sẽ miễn dịch với mầm bệnh, do đó phá vỡ chuỗi lây truyền của nó. Như vậy, quần thể ấy sẽ “bảo vệ” những cá nhân khác trong quần thể chưa mắc bệnh.
Tỷ lệ người cần thiết để thiết lập miễn dịch cộng đồng trong một quần thể nhất định thay đổi tùy thuộc vào mầm bệnh liên quan. Đối với Sars-CoV-2, dữ liệu cho thấy có thể đạt được miễn dịch cộng đồng khi khoảng 70% dân số bị nhiễm mầm bệnh.
AustrapharmVN
Nguồn tham khảo: TOUT SAVOIR SUR LE SARS-COV-2 ET LA COVID-19
Bài viết liên quan
