DHA VÀ PHỤ NỮ MANG THAI

DHA rất tốt cho sức khỏe của bà mẹ và bé, hỗ trợ trong quá trình phát triển của não bộ thai nhi và thị lực của trẻ cũng tốt hơn. Quá trình này diễn ra trong suốt thai kỳ và đỉnh điểm vào ba tháng cuối cùng của thai kỳ. Bổ sung DHA đầy đủ trong thai kỳ không chỉ giúp trẻ có nền tảng trí não tốt nhất mà còn giúp mẹ có một thai kỳ khỏe mạnh, giảm nguy cơ sinh non.

1. Vai trò của DHA là gì?

DHA (Docosahexaenoic Acid) là một axit béo không no thuộc nhóm Omega-3. Trong quá trình mang thai của người phụ nữ, DHA có tác dụng giúp kích thích cơ thể thai phụ sản xuất nhiều hồng huyết cầu nhằm đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng và oxy đối với sự phát triển của thai nhi, cả về thể chất lẫn trí não. Vì thế, DHA là thành phần dinh dưỡng không thể thiếu của phụ nữ trong khi mang thai và cho con bú, cũng như trẻ sơ sinh đang trong giai đoạn phát triển đầu đời

2. Nhu cầu của DHA trong thai kỳ

Chế độ ăn trước và trong khi có thai rất quan trọng đối với tình trạng dự trữ các acid béo không no cần thiết (EFAs: Essential Fatty Acid) cho thai nhi. Đặc biệt trong 3 tháng cuối, trung bình 1 ngày thai nhi cần 2,2g EFAs/ngày cho sự phát triển hệ thần kinh và mạch máu.

Theo khuyến cáo của tổ chức Y tế thế giới, trong thời gian mang thai, tùy từng giai đoạn của thai kỳ, phụ nữ cần bổ sung từ 100 - 200 mg DHA mỗi ngày. Cụ thể là:

Trong ba tháng đầu tiên: Việc ăn uống phong phú, cân đối, giàu dinh dưỡng giúp các bà mẹ  tiếp nhận nguồn dưỡng chất đa dạng từ tự nhiên, giảm nguy cơ sẩy thai, đặc biệt là giúp bé phát triển tốt nhất ngay từ những ngày đầu tiên trong bụng mẹ.

Trong ba tháng tiếp theo: Đây là giai đoạn cần tăng tốc chất lượng nguồn DHA cho thai nhi vì não của bé phát triển liên tục và mạnh nhất với hơn 250.000 tế bào thần kinh hình thành trong mỗi phút. Do đó, DHA đóng vai trò cung cấp độ lỏng cho màng tế bào, tăng tốc trao đổi dinh dưỡng, thông tin giữa các tế bào thần kinh.

Trong ba tháng cuối cùng: Kích thước của thai nhi và não bộ tăng nhanh nên cần nhiều cần acid béo để tập trung phát triển hệ thần kinh và mạch máu. Đây là thời kỳ cũng có nhu cầu DHA tương đối cao, giúp mẹ bầu giảm nguy cơ sinh non, tai biến tiền sản giật, gián tiếp giúp thai nhi phát triển tốt nhất ngay từ những năm tháng đầu đời thông qua nguồn sữa mẹ sau sinh.

Nhóm Acid béo Omega-3 còn có tác dụng bảo vệ cơ thể chống lại các bệnh tim mạch, đột quỵ và giảm viêm khớp.

3. Hậu quả thiếu DHA

Riêng ở phụ nữ có thai, việc thiếu hụt DHA gây ảnh hưởng xấu đến cả mẹ và con. Người phụ nữ mang thai phải đối diện với tăng nguy cơ sinh non, tiền sản giật cũng như chứng trầm cảm sau sinh, các vấn đề về mãn kinh, bệnh loãng xương và các bệnh lý tim mạch khác về sau này.

Đối với thai nhi, vì mẹ thiếu DHA, số lượng và chất lượng tế bào hồng cầu kém, giảm đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng và oxy cho sự phát triển tổng quát của bào thai. Trong đó, hệ thần kinh trung ương và võng mạc mắt là hai cơ quan chịu tác động nghiêm trọng nhất, hạn chế mức độ thông minh, khả năng học tập kém, chậm phát triển, giảm thị lực so với những bé cùng trang lứa được bổ sung đầy đủ DHA.

4. Bổ sung DHA bằng cách nào?

Các loại hạt có dầu là một trong những thực phẩm giàu DHA

Trong khi cơ thể con người không thể tự cung cấp đủ DHA, việc tăng cường các loại thực phẩm giàu DHA trong giai đoạn này cần được chú trọng hơn cả. Các loại thực phẩm giàu DHA bao gồm:

• Cá biển: Các loại cá sống ở đại dương như cá hồi, cá thu, cá ngừ, cá mòi... là nguồn cung cấp DHA lý tưởng cho sự phát triển thông minh của bé. Tuy vậy, mẹ bầu chỉ nên ăn cá biển với lượng vừa phải (300gram/tuần) để tránh nguy cơ nguy cơ nhiễm độc thủy ngân và kim loại nặng.
• Lòng đỏ trứng: Đây cũng là một nguồn chứa nhiều DHA. Tuy nhiên, lòng đỏ trứng chỉ thực sự phát huy vai trò của nó khi đã được nấu chín hoàn toàn, không nên ăn trứng dưới dạng lòng đào, trứng đánh bông.
• Các loại hạt có dầu: Các loại hạt như hạnh nhân, óc chó, hạt điều lạc... qua sơ chế vừa là một món ăn vặt hàng ngày cho mẹ bầu, vừa rất giàu DHA tốt cho trí não và thị giác của bé.
• Rau xanh: Các loại rau củ quả như súp lơ, bắp cải, bí ngô, cải xoăn, cải xoong... cũng rất dồi dào lượng DHA và chất xơ giúp mẹ bầu đa dạng bữa ăn hàng ngày.

Ngoài ra, nguồn DHA còn có trong các loại sữa đặc chế dành cho bà bầu được bổ sung hàm lượng DHA tốt cho sự phát triển của thai nhi. Ngoài ra, sản phụ cũng có thể lựa chọn các loại thực phẩm bảo vệ sức khỏe khác giàu DHA như sản phẩm Memolife-N – chứa 120 mg DHA

Tuy nhiên, trước khi sử dụng các loại thuốc bổ sung này, các mẹ bầu cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng để được tư vấn cụ thể về nhu cầu sử dụng và mức độ thiếu hụt DHA trong bữa ăn hàng ngày.

Tóm lại, DHA rất tốt cho sức khỏe của mẹ và bé. Trong thời gian mang thai, cơ thể mẹ sẽ cần một lượng lớn DHA để thích ứng với sự phát triển não bộ của trẻ, nhất là trong hai tam cá nguyệt giữa và sau.

Nguồn tham khảo: Viện Dinh dưỡng quốc gia