BẢY LỢI ÍCH CẦN BIẾT VỀ PHYTOSTEROL THỰC VẬT ĐỐI VỚI CHOLESTEROL XẤU (LDL)

Ngày 11/05/2023

Trong nhiều thập kỷ, việc bổ sung sterol thực vật (phytosterol) vào chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh là một chiến lược điều trị được các bác sĩ tim mạch và các bác sĩ lâm sàng khác lựa chọn để giúp bệnh nhân kiểm soát lượng cholesterol trong máu. Tại sao? Bởi vì chiến lược đơn giản này có thể mang lại kết quả khả quan. Nếu bạn bị cholesterol LDL cao, đây là bảy điều bạn nên biết về phytosterol thực vật.

1. PHYTOSTEROL TÁC ĐỘNG TRONG ĐƯỜNG TIÊU HÓA

Cho dù bạn tiêu thụ phytosterol trong thực phẩm hay một chất bổ sung, hoặc cả hai, các hợp chất thực vật này sẽ đi vào ruột, nơi chúng giúp ngăn chặn sự hấp thụ cholesterol trong cơ thể theo một cơ chế cạnh tranh giữa cholesterol và phytosterol trong khi hấp thu vào máu. Hành động ngăn chặn cholesterol này cuối cùng giúp giảm lượng cholesterol lưu thông trong máu. Cholesterol mà cơ thể không hấp thụ, cùng với một lượng nhỏ phytosterol, sẽ đi qua ruột kết và được thải trừ qua phân.

2. PHYTOSTEROL NHẮM MỤC TIÊU ĐẾN CHOLESTEROL XẤU (LDL)

Giá trị điều trị chính của phytosterol là khả năng giúp giảm mức cholesterol lipoprotein mật độ thấp (LDL) trong máu. Phần cholesterol này thường được gọi là cholesterol "xấu" vì nồng độ trong máu cao (100 mg/dL trở lên) là yếu tố nguy cơ chính gây ra bệnh tim. 

Ngược lại cholesterol lipoprotein mật độ cao (HDL) lại là cholesterol tốt cho tim mạch.

3. CÁC KHUYẾN NGHỊ  BỔ SUNG PHYTOSTEROL DỰA TRÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC

Phytosterol và khả năng giảm cholesterol LDL của chúng là một lĩnh vực nghiên cứu lâm sàng tích cực trong nhiều thập kỷ. Một số chuyên gia có thẩm quyền đã xem xét độc lập các bằng chứng rộng lớn này. Dựa trên đó các chuyên gia  đã đưa ra các khuyến nghị. 

Ví dụ:

Chương trình Giáo dục về Cholesterol Quốc gia Hoa Kỳ khuyến nghị tiêu thụ 2-3 gam este sterol thực vật mỗi ngày (tương đương 1,2-1,8 gam sterol thực vật tự do) giúp giảm mức cholesterol LDL xuống 6-15%.

Hiệp hội Lipid Quốc gia Hoa Kỳ  khuyến nghị tiêu thụ 2 gam sterol thực vật mỗi ngày giúp giảm mức cholesterol LDL xuống 5-10%.

Hiệp hội xơ vữa động mạch châu Âu khuyến nghị tiêu thụ thực phẩm có chứa sterol thực vật với số lượng lên tới 2 gam mỗi ngày giúp giảm mức cholesterol LDL tới 10%.

Một chế độ ăn uống lành mạnh cho tim với 2-3 gram phytosterol (từ thực phẩm hoặc chất bổ sung) có khả năng làm giảm mức cholesterol LDL tới 15%.

4. NGAY CẢ LƯỢNG ĂN VÀO THẤP HƠN CŨNG MANG LẠI LỢI ÍCH GIẢM CHOLESTEROL

Đừng bỏ qua những lợi ích dù lượng phytosterol mang vào cơ thể  thấp hơn. Trong một phân tích tổng hợp hơn 120 nghiên cứu lâm sàng, 4 nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng phytosterol làm giảm cholesterol LDL theo cách phụ thuộc vào liều lượng. Lượng tiêu thụ hàng ngày dưới 1 gam (trung bình 600mg) có liên quan đến tác dụng giảm cholesterol LDL khoảng 6%. Khi lượng tiêu thụ tăng lên 3 gam mỗi ngày, hiệu quả giảm cholesterol LDL trung bình cũng tăng lên khoảng 12%.

5. ĂN THỰC PHẨM GIÀU PHYTOSTEROL CÓ ÍCH, NHƯNG CÓ THỂ KHÔNG ĐỦ

Nhiều loại thực phẩm thực vật có chứa sterol thực vật, đặc biệt là các loại hạt và dầu thực vật, vì vậy chúng có thể bổ sung vào tổng lượng phytosterol của bạn. Tuy nhiên, ngay cả trong chế độ ăn kiêng tốt nhất, bạn cũng không thể ăn đủ để nhận được lượng phytosterol cần thiết giúp giảm cholesterol LDL.

Trong một nghiên cứu, các nhà nghiên cứu tại Trường Y Đại học Washington đã đo tổng lượng phytosterol trong kế hoạch bữa ăn mẫu hàng ngày cho các loại chế độ ăn kiêng khác nhau. Họ đã chuẩn bị một kế hoạch bữa ăn hàng ngày dựa trên phiên bản giàu phytosterol của chế độ ăn DASH*, một kế hoạch ăn kiêng thường được khuyến nghị cho những người bị huyết áp cao cũng như bệnh tim. Họ cũng chuẩn bị các kế hoạch bữa ăn hàng ngày dựa trên chế độ ăn kiêng của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), chế độ ăn ít carb và chế độ ăn thuần thực vật.

Sau đó, họ đồng nhất hóa từng kế hoạch bữa ăn và phân tích để đo lượng phytosterol. Kết quả: Chế độ ăn DASH giàu phytosterol có nhiều phytosterol nhất (500mg), tiếp theo là chế độ ăn thuần chay (445mg), chế độ ăn AHA (340 mg) và chế độ ăn ít carb (163 mg) với mỗi khẩu phần 2.000 calo.

Vì vậy, ngay cả với chế độ ăn uống lành mạnh như chế độ ăn kiêng DASH được tối ưu hóa để tăng hàm lượng phytosterol, thì tổng lượng phytosterol bạn nhận được từ thực phẩm không cung cấp đủ đáng kể lượng phytosterol cần thiết theo khuyến nghị nhằm giảm cholesterol LDL. 

6. BỔ SUNG PHYTOSTEROL HÀNG NGÀY CÓ THỂ GIÚP LẤP ĐẦY KHOẢNG TRỐNG THIẾU HỤT

Một chiến lược tốt để giúp đưa mức cholesterol LDL của bạn trở lại mức bình thường là kết hợp chế độ ăn giàu phytosterol có lợi cho tim mạch (chẳng hạn như chế độ ăn kiêng kiểu DASH hoặc kiểu Địa Trung Hải) với chất bổ sung phytosterol hàng ngày. Đó là lý do tại sao bạn sẽ tìm thấy phytosterol trong các loại thực phẩm chức năng là các chất bổ sung Phytosterol.

7.  PHYTOSTEROL THỰC VẬT CÓ AN TOÀN KHÔNG?

Các nghiên cứu ở người với sterol thực vật cho thấy không có tác dụng phụ. Dựa trên thử nghiệm độc tính trên diện rộng của các chế phẩm phytosterols trong nghiên cứu nuôi dưỡng 13 tuần hai thế hệ với chuột, trong các nghiên cứu về tác dụng oestrogen và trong các thử nghiệm về độc tính gen, không có mối quan tâm an toàn nào được đưa ra. Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các liều lớn sterol thực vật làm giảm sự hấp thu của tiền beta-carotene. Tuy nhiên, các thử nghiệm lâm sàng đã chứng minh rằng ngay cả khi sử dụng sterol thực vật hàng ngày khá lớn, nồng độ vitamin tan trong chất béo trong huyết thanh, bao gồm vitamin A, vẫn duy trì tốt trong phạm vi bình thường.

Tất nhiên, nếu bạn có cholesterol LDL cao, hãy nhớ nói chuyện với bác sĩ trước khi bổ sung  phytosterol vào kế hoạch điều trị tổng thể để có sức khỏe tim mạch tối ưu.

AustrapharmVN

Nguồn tham khảo: 7 CHOSES À SAVOIR SUR LES PHYTOSTÉROLS ET LE CHOLESTÉROL LDL

https://www.endur.com/blogs/blog/7-things-about-phytosterols-ldl-cholesterol-you-need-to-know

*DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension): Chế độ ăn kiêng DASH có thực đơn với nhiều rau, trái cây và các sản phẩm từ sữa ít chất béo, cũng như ngũ cốc nguyên hạt, cá, thịt gia cầm và các loại hạt.